gut feeling analyzed :)
Bir karar öncesi içinizde garip bir hissin olduğu olur mu?
O garip his size hayır dedirtir. Bir yol ayrımı...şöyle anlatabilirim.
Mesela, Ankaraya gitmek istiyorsunuz, ana yoldan devam ediyorsunuz. Bildiğiniz yoldan devam ederken, birden farklı bir yol önerisi gelir. Durup bir düşünürsünüz. Kulağınıza hoş gelir. Belki daha kısa sürede ulaşabileceksinizdir. Fakat daha sonra bilineni bırakma endişesi size şunları söyler: "o yola girersen başına bir kaza gelebilir." Sonra içinizdeki maceracı ses şunu söyler..."Evet ama o kaza şimdiki yolda da olabilir." Diğer ses- Evet ama bilmiyorum işte, istemiyorum o yolu, istemiyorum....der. Belki sinyal verip, taaa çıkışa kadar gelmişsinizdir ama o anda direksiyonu çevirip yola düz devam edersiniz.
İşte garip his dediğimiz şey budur. Sebebi belirsizdir. Büyük olasılıkla status quo'cu hissiyatlar temel sebeptir ya da geçmiş deneyimler. ya da yolu öneren kişiye duyduğunuz güven.
Garip hissin sizi yönlendirmesi durumunda bile gitmekte olduğunuz yolda gitmeyi kendinize iyi bir seçenek olarak göstermeniz gerekmektedir. Dersiniz ki "tamam bildiğim yoldan gideceğim, başıma bir kaza gelirse de diyeceğim ki hiç olmazsa bildiğim yoldan gittim." "Oysa ki diğer taraftan gitseydim bir de bilmediğim yoldan gittim de başıma bunlar geldi diye dövünecektim. "
Karmaşık değil mi? Gerçekten karmaşık. Biraz sanki akışında giden bir şeylerin önüne bir set çekip suyun yolunu değiştirmek gibi bir şey bu...o değişiklik rahatsız ediyor...beni rahatsız ediyor. Yani şu analizleri yapıyor olmak bile beni sinir ediyor esasen. Başak burcu muyum, neyim? :)
Psikolojide Heuristic denen bir kavram var. Yani genelde var da benim şu an anlatmaya çalıştığım şey için psikolojideki terim önemli. Bunlar basit, verimli, öğrenilen ya da doğuştan gelen karara varma yöntemleri. Genelde farkında olmadan ilerlemenizi sağlıyorlar. Fakat bazı durumlarda da cognitive bias denen bir hata üretebiliyorlar. Yani insanlar bu heuristics yüzünden tüm sağlam verilere karşı durarak karar veriyorlar ve mıçıyorlar tabiri caizse...bu garip his böyle bir şey mi yoksa?
Bilmiyorum ki!!!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder